Jerzego Zawieyskiego wspomnienia o ks. Augustynie Jakubisiaku (cz. 2)

Ksiądz Jakubisiak był filozofem i w okresie naszych spotkań paryskich kończył książkę pt. La pensée et le libre arbitre. Interesowały go najbardziej kwestie determinizmu i indeterminizmu. Opowiadał się oczywiście po stronie indeterminizmu i tworzył na wzór chyba Leibniza swoje teorie indywiduum, a w teologicznych rozważaniach wysuwał na czoło pojęcia immanencji i Boga immanentnego. Pod tym względem był w zgodzie z duchem swoich czasów, które pod presją deterministycznych teorii, propagowane przez filozofie i ustroje godzące w autonomię myśli i autonomię jednostki, przeciwstawiały się tym tendencjom przez szeroko pojęty indeterminizm.

Nie miejsce tu, by rozważać system filozoficzny księdza Jakubisiaka, który, niestety, nie jest w Polsce ani znany, ani oceniony przez filozofów.

Ksiądz Jakubisiak doznał z tego powodu wiele goryczy, ale nigdy się nie skarżył na obojętność polskich środowisk katolickich. Pracował naukowo, wykładał w Institut Catholique, publikował swoje prace, ale nade wszystko tworzył środowisko intelektualne, które promieniowało zwłaszcza na katechumenów. Szli oni do księdza Jakubisiaka z zaufaniem, z poczuciem pewności, że będą zrozumiani.

Jerzy Zawieyski, Droga katechumena, Biblioteka „Więzi”, t. 30, Warszawa 1971, s. 60.